ورق آجدار چیست؟ ویژگی و کاربرد های آن

ورق های آجدار و امباس (Embossed) را به عنوان یکی از پرکاربرد ترین انواع پلیت های فلزی می شناسند. این محصول را با انجام عملیاتی بر روی پلیت های ساده تولید شده به روش نورد گرم، به صورت شیت برجسته و با طرح هایی از قبیل خطوط مورب، الماس، لوزی، دایره و... در می آورند. اگر دقت کرده باشید در زمان عبور از پل های عابر و یا پیاده رو ها گاها به این پلیت ها برخورد کرده باشید و به احتمال زیاد سطح آن ها را دیده باشید. اما این محصولات کاربرد های بسیار گسترده تری در قسمت های مختلف صنعت دارند.

بیش ترین کاربرد این شیت در شرایطی می باشد که سطوح شیبدار بوده و محیط اصطکاک بالایی داشته باشد که به منظور جلوگیری از سر خوردن افراد مورد استفاده قرار می گیرد. این محصولات در انواع جنس ها و اشکال مختلف برای کاربرد های متنوعی تولید می شوند که در این مقاله به بررسی این محصولات و انواع کاربرد ها و ویژگی های آن ها خواهیم پرداخت.

ورق آجدار چیست؟

ورق آجدار با نام های دیگری چون چکر پلیت، پلیت کف سازی، شطرنجی و برجسته هم شناخته می شود. این کالا نوعی شیت فلزی است که سطح آن مملو از الگو های برجسته عموما تکرار شونده می باشد. یکی از مهم ترین دلایل ایجاد این الگو های برجسته روی سطح آن ها ایجاد اصطکاک بین سطح آن و افراد یا اجسامی که روی آن حرکت می کنند است. افزایش ایمنی به وسیله آج های روی این محصول می توانید گزینه مناسبی برای استفاده در هر کاربردی که نیاز به جلو گیری از سر خوردن و یا شیب های بسیار تندی که می تواند برای خیلی ها ایجاد خطر کند باشد.

جالب است بدانید که برای اولین بار در حدودا دومین دهه از قرن نوزدهم میلادی یک مهندس معماری به نام هنری رابینسون پالمر برای اولین بار موفق به اختراع این محصول شد. در ابتدا این محصول از آهن فرفورژه تولید شده بود و ویژگی هایی همچون وزن کم، حمل و نقل آسان و مقاومت مکانیکی بالا منجر شد تا این محصول به سرعت به یک متریال ساختمانی رایج در سراسر جهان تبدیل شود.

استرالیا و شیلی از جمله کشورهایی هستند که هنوز از این نوع در ساخت بام استفاده می کنند. امروزه این محصول را معمولا به روش نورد گرم تولید می کنند. البته این پلیت ها تنها از جنس استیل تولید نمی شوند و از آهن، گالوانیزه، آلومینیوم هم برای آن استفاده می کنند. اکثر محصولات داخل ایران با فولاد استاندارد ST37 تولید می شوند.

ورق آجدار مورد نیاز کشور برای مدت زمان زیادی توسط واردات تعمین می شد. اما امروزه بعضی از کارخانه های داخل کشور مانند فولاد مبارکه اصفهان یا صنایع فولاد گیلان نیز پیشرفت خوبی در زمینه تولید این محصولات داشته اند اگر چه هنور در مقایسه با محصولات وارداتی آن کیفیت لازم را برای رقابت نزدیک ندارند.

آج این شیت ها ممکن است در شکل های مختلفی چون عدسی، شطرنجی، قطره ای، الماسی لوزی یا بادامی ایجاد شود. و همانطور که اشاره کردیم وظیفه اصلی این آج ها، پیشگیری از سر خوردن هرچیزی است که روی آن ها قرار می گیرد و از این رو عمده کاربرد آن ها به عنوان کف پوش است.

انواع ورق آجدار

انواع ورق آجدار موجود در بازار بر اساس چندین معیار مختلف دسته بندی می شوند و این دسته بندی به تولید کنندگان و مصرف کنندگان اجازه می دهد بر اساس نیازهای خاص خود، پلیت فولادی مناسب را انتخاب و استفاده کنند. در ادامه با دسته بندی های مختلف ورق آجدار آشنا می شویم.

روش تولید

ورق آجدار معمولا به دو روش فابریک و پرسی تولید می شود. به بیان ساده می توان گفت در روش فابریک از دو لایه که بر روی هم پرس شده اند تولید می شوند. یکی از این لایه ها آجدار و لایه دیگر همان شیت تولید شده به روش نورد گرم است. یک سمت از محصولاتی که به این روش تولید می شوند، صاف و سمت دیگر آن ها برجسته است.

آج های روی ورق آجدار پرسی، به وسیله دستگاه های مخصوص روی خود پلیت تولید شده به روش نورد گرم ایجاد می شوند. ویژگی ظاهری جالب این محصول در دو سمت این شیت مشخص است. به این صورت که در یک سمت از آن برآمدگی ها و در سمت دیگر فرورفتگی هایی را می توان مشاهده کرد.

از نظر ظاهر

• بادامی
• عدسی
• لوزی
• الماسی (Diamond Plate)

از نظر جنس

• نوع فولادی در گرید های مختلف St37، St44 و St52 تولید می شود.
• نوع گالوانیزه دارای پوششی از جنس عنصر روی (Zn) است که مقاومت به خوردگی و زنگ زدگی آن را افزایش می دهد.
• استنلس استیل
• نوع آلومینیومی که بسیار سبک اما ضعیف است.

کاربرد ورق آجدار

اطمینان دارم که هر روز وقتی در سطح شهر خود قدم می زنید به نوعی با این محصول در ارتباط بوده اید و آن ها را در گوشه کناره های شهر دیده اید. این کالا در هر جا که لازم باشد با استفاده از نیروی اصطکاک از لیز خوردن جلوگیری شود استفاده می شود. در ادامه به تعدادی از کاربرد های این محصولات اشاره می کنیم.

• سطوح ضد لغزش (پله ها، کفپوش های صنعتی و ...)
• کفپوش وسایل نقلیه (کفپوش کامیون ها، آمبولانس ها و ...)
• ساخت و ساز و معماری (ساخت بالکن و پله های اضطراری)
• صنایع نفت و گاز (استفاده در سکو های حفاری، پالایش گاه ها و ...)
• تجهیزات صنعتی و کارخانه ها (باز هم استفاده به عنوان کفپوش کارگاه های صنعتی، انبار ها و ماشین آلات کشاورزی)
• حمل و نقل عمومی (کفپوش قطار ها، اتوبوس ها، مترو و بسیاری از موارد دیگر که به صورت روزانه هم می توانید آن ها را مشاهده کنید.)

مزایای استفاده از ورق آجدار

این پلیت ها مزیت های فرآوانی دارند که به برخی از آن ها در این قسمت اشاره کرده ایم.

• تنوع بالای آن ها از نظر کابردی
• در طرح و نقش های متنوع تولید می شوند
• استحکام و دوام بالا
• نصب و نگهداری آسان
• مقرون به صرفه بودن
• انعطاف پذیری نسبتا خوب
• حمل و نقل آسان
• تنوع بالا در مشخصات
• مقاومت بالا در برابر سایش و خوردگی
• قابل استفاده در طراحی داخلی و خارجی ساختمان ها
• افزایش ایمنی سطوح در محیط های روغنی و لغزنده
• تعویض سریع و نگه داری آسان آن ها در محیط های پر رفت و آمد

تفاوت ورق آجدار پرسی و فابریک

همانطور که گفتیم، این محصولات به دو روش فابریک و پرسی تولید می شوند که هرکدام از آن ها ویژگی ها، کاربرد ها و حتی قیمت های متفاوتی دارند. در ادامه می توانید در جدول ارائه شده تفاوت های عمده این دو نوع را از جوانب مختلف مشاهده کنید.