آشنایی با ورق اسید شویی و کاربرد های آن

ورق اسید شویی یکی از انواع پلیت های فولادی شناخته می شود. می دانیم که ماده اولیه استفاده شده برای تولید بسیاری از محصولات فلزی به صورت پلیت می باشد. که هر کدام از این پلیت ها ویژگی هایی برای اهداف خاص دارند. کشور ما یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان پلیت های فلزی شناخته می شود که محصولات خود را به کشور مختلف صادر می کند.

پلیت های فلزی به هفت دسته تقسیم بندی می شوند که ورق اسید شویی یکی از آن ها است. تولید این محصول با استفاده شیت گرم انجام می شود که تحت فرآیند اسید شویی قرار گرفته است. این فرآیند را می توان از متداول ترین فرآیند های تولید در کارخانه ها و فرآیند های صنعتی دانست. در ادامه به بررسی ورق اسید شویی، کاربرد هایی که دارد، ویژگی های بارز آن و همچنین نحوه تولید آن پرداخته ایم. تا انتهای این محتوا همراه آهن با من باشید.

ورق اسید شویی چیست؟

ورق اسید شویی از سطحی درخشان، تمیز و عاری از اکسید ها و آلودگی ها برخوردار است. انجام عملیات اسید شویی که روی پلیت گرم انجام می شود، می تواند تا حد زیادی به پوسته زدایی آن کمک کرده و سطح را به کیفیت مناسبی برساند. ورق اسید شویی از دسته پلیت های آلیاژی پر کاربرد می باشد که ویژگی های آن باعث شده در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار گیرد. ماده اولیه استفاده شده در تولید این محصول پلیت گرم یا سیاه می باشد. از این محصول به طور کلی در مصارفی که کیفیت سطحی و ظاهر متریال مورد توجه می باشد استفاده می شود.

همانطور که می دانید سطح پلیت سیاه پس از فرآیند نورد گرم و سرد شدن دارای آلودگی ها و چربی هایی است که کیفیت سطحی آن را بشدت کاهش می دهند. فرآیند اسید شویی به منظور از بین بردن این آلایندگی ها و چربی روی این پلیت ها انجام می شود. در این فرآیند با استفاده از اسید مخصوصی این کار را انجام می دهند که در نهایت محصول نهایی با کیفیت سطحی مطلوب به دست خواهد آمد. این محصول را در اشکال و ابعاد با ضخامت های گوناگونی تولید می کنند که در ادامه به آن ها بیشتر پرداخته ایم.

فرآیند تولید ورق اسید شویی

قبل از اینکه به چگونگی انجام این فرآیند بپردازیم آشنایی با دلیل انجام این کار روی پلیت گرم کمک بیشتری به درک هر چه بهتر و اهمیت انجام آن می کند. همانطور که می دانید در طی فرآیند تولید شیت سیاه، نورد گرم انجام می شود و محصول تحت دمای بالایی تغییر شکل می یابد. در انتهای فرآیند تولید پس از سرد شدن محصول سطح آن با لایه ای از اکسید و چربی و آلودگی های مختلف پوشیده می شود. همین عامل سبب ناهمگونی رنگ و ضخامت سطح و کدر شدن پلیت می شود. در چنین شرایطی انجام عملیات اسید شویی روی شیت گرم تا حد زیادی به پوسته زدایی آن کمک کرده و سطح را به کیفیت مناسبی می رساند. اسید شویی به این هدف برای آن دسته از ورق اسید شویی که پس از تولید مستقیما وارد بازار مصرف می شوند، انجام می شود.

اما فرآیند تولید این کالا به چه صورت انجام می شود؟ همانطور که اشاره کردیم سطح شیت های فولادی نورد گرم شده پس از قرار گرفتن در مجاورت اکسیژن هوا به اصطلاح اکسید شده یا زنگ می زند. برای از بین بردن این لایه اکسیدی می توان از روش های مکانیکی و همچنین فرآیند اسید شویی استفاده کرد. اسید های استفاده شده در این فرآیند شامل هیدروکلریدریک اسید با غلظت 20 تا 30 درصد و اسید سولفوریک می شوند. البته بهتر است بدانید که استفاده از اسید کلریدریک مزایایی به نسب سولفوریک دارد که در ادامه در مورد آن ها نیز صحبت می کنیم. در ادامه پس از اینکه ورق سیاه را در حوضچه های اسیدی غوطه ور شدند وارد مرحله شستشو با آب می شوند. در نهایت با وارد کردن شیت های فلزی به تونل هایی از هوای گرم سطح آن ها را خشک می کنند. در ضمن باید توجه کرد این سطح تمیز شده و با کیفیت همچنان ممکن است اکسید شود به همین دلیل نیاز به مراقبت دارد. از این رو برای جلو گیری از تماس سطح آن ها با اکسیژن هوا روی آن ها را با روغن کاری پوشش می دهند تا از اکسید شدن و زنگ زدگی آن ها جلو گیری کنند.

همانطور که اشاره کردیم استفاده از اسید کلریدریک مزایایی به نسبت سولفوریک دارد که در ادامه به مهم ترین آن ها اشاره کردیم:

• اسید کلریدریک مقرون به صرفه و انتخابی اقتصادی تر نسبت اسید سولفوریک می باشد.
• کلریدریک اکسید بیشتری را در خود حل کرده و بنابراین سطح تمیز تری با استفاده از آن حاصل خواهد شد.
• حمله اسید کلریدریک به سطح فولاد به عنوان فلز پایه کمتر است. این مزیت سبب هدر رفتن کمتر فلز خواهد شد.
• این اسید در واکنش با اکسید آهن، نمک آهن تولید می کند اما مقدار نمک رسوبی کم بوده و آسیبی ایجاد نمی کند.
• احتمال بروز عیب و ایراد در قطعه در صورت استفاده از کلریدریک کمتر است.
• دمای استفاده از کلریدریک کمتر از سولفوریک است.

روش های مختلفی برای اسیدشویی شیت های فولادی، بسته به شرایط کاربردی وجود دارند که هر یک دارای مزایای منحصر به فردی هستند. از انواع شیوه های اسید شویی شیت فولادی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• غوطه وری
• ساکن
• دسته ای
• افشانه ای
• روش بازگردشی

که اساسی ترین و پر کاربرد ترین این روش ها یعنی روش غوطه وری بالا تر مورد بررسی کامل قرار گرفت.

کاربرد های ورق اسید شویی

ورق اسید شویی از سطحی درخشان، تمیز و عاری از اکسید ها و آلودگی ها بر خوردار است. چنین سطحی قبل از انجام هر عملیاتی روی شیت ها مورد نیاز است. به همین دلیل ورق اسید شویی ماده اولیه مورد نیاز برای بسیاری از انواع شیت های فلزی است. برای مثال در کارخانه های تولید شیت گالوانیزه از این محصول استفاده می شود. همچنین در همه کارخانه هایی که فرآیند تکمیلی پس از تولید مانند رنگ کاری نیاز است، از اسید شویی استفاده می شود. در زیر کاربرد های دیگر آن عنوان شده است.

• ماده اولیه برای تولید بسیاری از انواع شیت های فلزی
• استفاده برای تولید بسیاری از محصولات گالوانیزه
• شکل دهی سرد و کشش عمیق سیلندر گاز
• صنایع لوله سازی
• صنایع اتوموبیل سازی
• تولید مخازن تحت فشار
• صنایع ساختمان سازی (تولید لوله و پروفیل)

ویژگی های ورق اسید شویی

ورق اسید شویی بدنه ای درخشان، بدون هیچ گونه گرد و غبار، زنگ زدگی و چربی دارد و از نظر ظاهری بسیار زیبا است. همچنین زنگ زدگی ها و اکسید های سطحی آن کاملا از بین رفته است. این محصول علاوه بر موارد ذکر شده از نظر سطح عاری از هرگونه ناهمواری است و همین مسئله باعث می شود که این شیت به گزینه ای مناسب برای استفاده در نورد سرد تبدیل شود. این شیت ها بر اساس استاندارد DIN 1614 به چهار گرید دسته بندی می شود:

• RRStW23
• StW22
• USt23
• StW24